Bij het woord trauma denken we al gauw aan grote heftige gebeurtenissen. Maar ook in kleine gebeurtenissen kunnen trauma's schuilen. Doordat je lang niet altijd bewust bent dat de gebeurtenis die je hebt meegemaakt heftig was, en zijn sporen na laat, kan het zijn dat je onbewust situaties, emoties, contacten vermijd of juist de confrontatie daarin zoekt.
Ook kan dit onbewuste trauma ervoor zorgen dat je extra hard je best doet, dingen perfect moeten zijn, je graag dingen alleen doet of het moeilijk vindt om een verbinding aan te gaan met iemand of juist het los laten van een verbinding met iemand.
Een voorbeeld kan zijn dat je als kind één of misschien zelfs twee ouder(s) hebt die fysiek en/of emotioneel niet voor jou beschikbaar waren. Alles wat je als kind nodig had qua eten, drinken, kleding, een hobby kunnen doen, cadeautjes enz. waren aanwezig. Maar de waardering, oprechte aandacht, liefde of het opkomen voor jou als kind en de bescherming bieden die je nodig hebt, je gezien en/of gehoord voelen, het complimentje dat je graag wilt hebben als je iets goed gedaan hebt, die is er weinig tot niet. Dit kan tot gevolg hebben dat je heel hard gaat werken om toch dat complimentje te krijgen of om gezien te worden. Of je gaat juist erg in de weerstand, in discussie en/of haalt allemaal rottigheid uit om maar de aandacht te krijgen die je zo graag wilt. Als je in je volwassen leven een collega, baas, vriend(in), partner, sportmaatje hebt die dit gevoel (on)bewust bij jou triggerd heb je waarschijnlijk een reactie die naar het kinderlijke neigt. Dat komt omdat daar nog oude pijn zit. Het kan ook zijn dat een dergelijke situatie ervoor zorgt dat je makkelijk op alleen gaat. Je regelt het zelf wel en hebt geen anderen nodig. Je vraagt liever geen hulp of als je hulp aangeboden krijgt, wimpel je het af. Door wat je als kind doorstaan hebt, kan ook een basis gelegd worden dat het aangaan van een verbinding met iemand moeilijk voor je is of dat je juist bang bent dat iemand bij je weg gaat.
Ook op latere leeftijd kan je dingen mee maken waarvan je misschien niet direct denkt dat het een trauma kan zijn. Zo ben ik als leidinggevende ooit in een situatie terecht gekomen waarin ik een gesprek had met een ontevreden familie. Wij zaten in een vergaderruimte met één toegang en geen ramen. De familie kwam al vol emotie binnen. Zij zaten bij de deur en mijn collega's en ik zaten verspreid over de ruimte. Op een gegeven moment liepen de emoties zo hoog op dat het bedreigend werd voor mijn collega's en mij. Er werden bedreigingen geuit en de deur werd op slot gedaan door één van de familieleden. Mijn collega's en ik konden geen kant uit en er was op dat moment geen mogelijkheid om hulp in te schakelen. Uiteindelijk is de situatie bedaard en stopten de bedreigingen en werd de deur weer van het slot gehaald. Op het moment dat de familie weer weg was bleven wij hevig onder de indruk achter. De eerste tijd dacht ik dat het gewoon een vervelende situatie was, maar mijn gedrag veranderde hierdoor wel. Ik meed zoveel ik kon de betreffende ruimte. Als ik daar wel moest zijn, liet ik het liefst de deur open staan of als dat niet kon, wilde ik naast de deur zitten. Ik voelde de spierspanning in mijn lijf toenemen en ook mijn hartslag en ademhaling ging sneller. De eerste overleggen kon ik niet eens horen wat er gezegd werd. Er schoten herinneringen voorbij aan het gesprek met de familie in die vergaderruimte. Wanneer ik op plekken kom die ik niet ken en/of met mensen ben die ik niet ken, scan ik nog altijd of en hoe ik weg kan voor het geval dat.
Of een situatie waarin ik als verpleegkundige werkzaam was in het ziekenhuis. Ik had zorg voor een patiënt. Deze patiënt had een opname indicatie die niet direct aanleiding gaf tot wat er gebeurde. In de avond na het bezoekuur hielp ik nog met een rondje drinken uitdelen bij de patiënten. Ik liep binnen bij de betreffende patiënt en vroeg wat deze wilde drinken. Deze zag er goed uit en gaf normaal antwoord. Geen indicatie waarop mijn alarmbellen af zouden gaan. Ik liep terug naar de gang om het in te schenken en kwam 2 minuten later terug om het drinken aan de patiënt te geven. Bij binnenkomst zag ik dat het niet goed was met de patiënt. Deze hing raar in bed en had een grauwe kleur. Direct duwde ik de alarmbel in om mijn collega's erbij te roepen. Op zoek naar de hartslag van de patiënt kreeg ik deze niet gevonden. Mijn collega's waren er met een paar seconden. Ook zij kregen niks gevonden en we starten de reanimatie van de patiënt. Het reanimatieteam van het ziekenhuis werd erbij geroepen. Helaas heeft deze patiënt het niet gered. Ik heb me lange tijd afgevraagd of ik echt niks gemist had. Mijn collega met wie ik het drankrondje deed heeft mij bevestigd dat er niks te zien was. Zij keek vanaf de gang mee de kamer in waar de patiënt lag en had ook niks bijzonders waargenomen. Verder heb ik mezelf lange tijd wijs gemaakt dat dit bij mijn beroep als verpleegkundige hoort dat mensen zo plotseling kunnen overlijden, dus dat ik niet moest zeuren. Wel veranderde mijn gedrag. In de nacht checkte ik de patiënten extra. Als ik niet direct beweging zag door bijvoorbeeld de ademhaling of geluid hoorde van de ademhaling of snurken stootte ik 'per ongeluk' tegen het bed in de hoop en verwachting een reactie te krijgen van de patiënt. Ook bleef de situatie zich lange tijd afspelen in mijn hoofd. Ook bij andere patiënten die onwel werden checkte ik alles 3 dubbel of ik het wel goed zag en goed deed. Inmiddels weet ik dat dit geen normale situatie was. Ook als verpleegkundige kan ik hierdoor geraakt worden en kan het zijn dat ik het niet van me afgeschud krijg. Dat is geen schande.
In alle bovenstaande voorbeelden is te lezen dat er ander gedrag ontstaat op het moment dat een trauma getriggerd wordt. Dit gebeurt vaak onbewust. Zeker als je je niet bewust bent waar het vandaan komt. Op het moment dat je bij jezelf of een ander bemerkt dat gedrag veranderd na een bepaalde situatie die indruk gemaakt kan hebben omdat het een heftige gebeurtenis was, is het interessant om eens verder te kijken naar wat het werkelijk met je heeft gedaan.
Comentários